Anksiyete Bozukluğu Nedir?


Anksiyete, genel olarak korku ve endişe unsurlarını içeren bir duygu durumudur. Birçok psikolojik sorunda yer alan ve bir çoğunun da temelini oluşturan bu durum, çeşitli alt başlıklarda incelenebilir.


Anksiyete Bozukluğu Çeşitleri Nelerdir?


Yaygın Anksiyete Bozukluğu : Kişinin gündelik yaşamın içerisinde bulunan stresörlere karşı aşırı kuruntu (kaygılı beklenti) hissetmesi ve bu durumun önüne geçemeyerek bu durumu denetim altına almakta zorlanması sonucunda gündelik yaşamının etkilendiği bir kaygı bozukluğudur. Örnek olarak okul yaşantısında sınavlara yönelik başarısızlık kaygısı yaşayan bir öğrenci verilebilir.


Panik Bozukluk : Halk arasında panik atak olarak bilinen bu durum, anksiyetenin genellikle beklenmedik anlarda ortaya çıkan iç sıkıntısı sonucunda bedensel ve bilişsel belirtiler içeren nöbetler şeklinde tekrarlanarak yaşanması durumudur. Bu nöbetler ağırlıklı olarak kalp çarpıntısı, göğüs sıkışması veya nefes darlığı içerirler. Aynı zamanda bu kişilerin ataklarının tekrarlanacağına yönelik düşünceleri (beklenti anksiyetesi) işlevselliklerini bozmaktadır.


Ayrılma Kaygısı Bozukluğu : 


Özgül Fobi : Kişinin belirli nesneler veya durumlar karşısında anormal korkular yaşadığı anksiyete bozukluğudur. Herhangi bir hayvana karşı (örümcek, yılan vb.) ya da herhangi bir doğal koşula karşı (yükseklik, ateş vb.) yaşanabilirler. Örneğin kan görünce bayılmak.


Sosyal Fobi : Diğer insanlar ile olan ilişkilerde veya performans gösterilmesi gereken durumlarda aşağılanma ve yargılanmaya, utanç verici durumlara düşmeye yönelik endişelerin yaşandığı kaygı bozukluğudur. Sıkça karşılaşılan örneği ise topluluk önünde konuşma yapmaktan kaçınılmasıdır. 



Klostrofobi : Kapalı/Basık alanlarda bulunma korkusudur. Sıkça karşılaşılan örnekler ise asansör, metro, penceresiz oda gibi alanlarda sıkışmak, nefessiz kalmak, boğulmak gibi hislere kapılmaktır.



Agorafobi : Diğer insanlardan yardım almanın zor olacağı herhangi bir koşulda (sosyal fobide olduğu gibi kalabalık veya klostrofobide olduğu gibi yalnızlık durumları farketmeksizin) yaşanılan anksiyete bozukluğudur. Örneğin çok kalabalık bir konser alanının ortasında bulunmak, köprünün tam ortasında trafiğin sıkışması veya çok tenha bir sokakta gece yürümek gibi çeşitli durumlarda karşılaşılabilir.



Madde Kullanımına Bağlı Kaygı Bozukluğu : Kişinin çeşitli ilaç veya maddeleri kullanması sonucunda yan etki olarak veya yoksunluk durumunda anksiyete ortaya çıkan durumlardır.


Sağlık Durumuna Bağlı Kaygı Bozukluğu : Kişinin sağlığına yönelik endişelerinin aşırı boyutlara ulaştığı anksiyete türüdür. Halk arasında ''hastalık hastası'' şeklinde tanımlanan bir durumdur. Örneğin, yaptırdığı kan tahlil sonuçlarını gören bir kişinin basit bir değerde önemsiz bir düşüklük ya da yükseklik görmesi sonucunda hemen araştırma yaparak kendine mutlak bir tanı koymaya çalışması ve buna bağlı gelişen anksiyete.


Anksiyete Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?


Anksiyete bozuklukları özünde psikolojik sorunlar olmasına rağmen, ortaya çıkardığı belirtiler genellikle fizyolojiktir. Kaçınılan duruma göre hafif yada ağır belirtiler ortaya çıkabilir. Bu belirtilerden sıkça karşılaşılanları; terleme, yüz kızarması, kalp çarpıntısı, mide bulantısı, bağırsak sorunları, ağız kuruluğu, kas gerginliği, nefes darlığı şeklindedir.