Özdeşim

Sigmund Freud'un üst benlik gelişimi konusunda yaptığı çalışmaların önemli bir maddesi özdeşim sürecidir. Özdeşim, bir benliğin içine başka bir benliğin özümsenmesi yada kısaca üst benlik oluşumu olarak tanımlanabilir.

Taklit, içe alma, içe yansıtma, içselleştirme gibi kavramlar özdeşim sürecinin başlangıcını oluşturur. Ancak özdeşime bilinçdışı gerçekleşir. Örneğin bir bebeğin kendisine gülen babasına gülerek karşılık vermesi bir taklittir ve ileride oluşacak özdeşim eğiliminin temelidir. Başka bir örnek vermek gerekirse bebeğin konuşma becerileri de çevresinde duyduğu sesleri taklit etmesiyle başlar. Aynı şekilde motor hareketlerimiz, jest ve mimiklerimiz ve hatta kişiliğimiz (üst benliğimiz) bile özdeşim sonucunda oluşur.

Freud'un özdeşim konusunda dikkat çektiği bir diğer önemli konu ise ''nesne kaybı'' olarak bilinen sevilen bir kişinin vefatı gibi durumlarda özdeşim eğilimi çok yüksektir.

Özdeşimde Birincil ve İkincil Süreçler

1) Birincil süreçler hep sabittir, ikincil süreçler ise yaşam boyu gelişerek şekil alır.

2) Birincil süreçler gelişmemiş çocuk düşünceleridir, ikincil süreçler olgun birey düşünceleridir.

3) Birincil süreçler haz ilkesine göre, ikincil süreçler gerçeklik ilkesine göre çalışır.

4) Birincil süreçler bilinçdışı ve altbenlikle ilgili, ikincil süreçler bilinç ve benlikle ilgilidir.

5) Yetişkinlikte birincil ve ikincil süreçler sanat ve oyun gibi aktivitelerde iç içe gözlemlenir.

Düşlerin Yorumu

Sigmund Freud, ''Düşlerin Yorumu'' adlı eserinde rüyaların bilinçdışı ile ilişkisini kapsamlı olarak ele almıştır. Freud'un düşler hakkındaki temel görüşü, bilinçdışındaki bastırılmış bir duygunun uyku esnasında sansür mekanizmasından kurtularak ve kılık değiştirerek doyurulmasıdır. Bu kılık değiştirme süreci yüzünden düşler çoğu zaman tutarsız ve anlamsız simgelerden oluşur. Düşlerin anlamı ve amacı, serbest çağrışım yolu ile açığa çıkabilir.

Düş Oluşumunda Rol Oynayan Mekanizmalar

1) Yoğunlaştırma : İçerik açısından çok zengin olan düş ögelerinin tek bir kişi yada nesne tarafından temsil edilmesidir.

2) Yer Değiştirme : Odak noktasının önemli nesnededen alınıp önemsiz gibi gözüken nesneye kaydırılır, bu sayede arzu doyumu gizlenir.

3) Şekillendirme : Düşüncelerin görsel imgelere dönüştürülmesidir.

4) İkincil İşleme : Anlamsız imgelerin tutarlı bir senaryo içinde sunulmasıdır.

5) Dramatizasyon : Düşünceleri belli bir olay yada durum içerisinde anlamlı kılmaktır.